PRINTBARE VERSIE

CIRKELS IN HET GRAAN

Column voor ufowijzer

15 juli 2009

Door: Jan Blei


Ieder jaar opnieuw worden we verrast door mysterieuze patronen in het graan en groeit de controverse over doel en herkomst. Met name in the UK heeft het gebeuren mythische proporties aangenomen en rollen deskundigen over elkaar heen met verklaringen, interpretaties en statements over de ‘echtheid’ van de cirkels. Er is een kleinschalige industrie ontstaan die inspeelt op de groeiende belangstelling van met name spiritueel georiënteerde wereldburgers en voor wie er nog aan mocht twijfelen: het fenomeen verdwijnt niet en maakt onlosmakelijk deel uit van onze cultuur.


Jan Blei

Geen enkel verhaal over graancirkels is compleet zonder het verhaal en de missie van John Lundberg. Lundberg is geboren in Londen en studeerde ‘fine art’ en ‘interactive design’ aan de universiteit van Middlesex, de Slade school voor de kunsten en de universiteit van Westminster. Begin jaren negentig richtte hij circlemakers.org op; een collectief van kunstenaars en intellectuele youngsters dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van honderden graancirkels in the UK en wereldwijd.

Mijn persoonlijke opvatting is dat de meest simpele verklaring voor het graancirkel fenomeen ook de meest voor de hand liggende is; cropcirkels worden door mensen gemaakt (Ockham’s razorblade).

Iedereen mag daar natuurlijk anders over denken. Lundberg en zijn team zijn specialisten, kunstenaars die er ieder jaar opnieuw in slagen wonderschone patronen in het graan neer te leggen die via internet als warme foto-broodjes over de digitale snelweg schieten en mensen wereldwijd in verbijstering achterlaten.

De missie van Lundberg en zijn navolgers is niet zozeer het creëren van graancirkels alswel het beïnvloeden van de manier waarop verhalen en mythen ontstaan.


John Lundberg

De voedingsbodem voor het ontstaan van deze verhalen is het zorgvuldig gekoesterde mysterie rond het ontstaan van de cirkels. Wie z’n handtekening onder een cirkel zet, ontdoet hem van het geheim dat nodig is om de graancirkel-memen verder te verspreiden. Het komt overeen met de visie van Theo Meder van het Mertens Instituut die een aantal jaren terug een zelfde theorie naar voren bracht in zijn boek ‘In graancirkelkringen’. Lundberg beschouwt zijn werk als ‘art in progress’ en op internet zijn talloze artikelen te vinden die zijn visie verduidelijken; je moet er alleen even naar googelen. Overigens zijn er meer van dit soort teams actief in de Engelse graanvelden.

Dat het project van Lundberg en zijn navolgers werkt, bewijst de hausse aan boeken, DVD’s, kalenders en websites die aan het fenomeen gewijd zijn en de exotische verhalen die de ronde doen in het wereldje. In zekere zin is er sprake van een interactief spel tussen cirkelmakers en cirkelbelievers; de makers zijn op de hoogte van de verklaringsmodellen die de ronde doen en spelen daar handig op in bij volgende ontwerpen. Er wordt een mythe gecreëerd die een eigen leven gaat leiden en daar is het de makers precies om te doen. Het zal niemand verbazen dat 2012 een leidend thema is dat de komende jaren verder zal worden uitgewerkt.

Het graancirkelfenomeen is grotendeels het werk van kunstenaars die onderzoek doen naar de manier waarop verhalen en mythen ontstaan.

Ik ben me er van bewust dat ‘die hard’ believers in de buitenaardse- of mystieke theorie het werk van Lundberg graag links laten liggen, maar vind op z’n minst dat lezers (die tot hier zijn gekomen), in de gelegenheid moeten worden gesteld kennis te nemen van zijn verhaal. Maak je een andere keus: ook goed, je maakt dan wellicht al deel uit van de mythe die Lundberg en de zijnen willen creëren. Overigens wil ik niet helemaal uitsluiten dat er meer aan de hand is dan Lundberg en zijn collectief ons willen doen geloven, maar voorlopig legt hij exact z’n werkwijze en doelstellingen uit en op mij komen ze valide en begrijpelijk over. Het zal niemand verbazen dat Lundberg een veelgevraagd artiest is die voor multinationals en ‘big companies’ worldwide, patronen naar wens ontwerpt.

Wie de vraaggesprekken met Lundberg onbevooroordeeld en met ‘open mind’ doorneemt, wordt getroffen door z’n passie en vasthoudendheid. Meerdere malen werd hij bij nachtelijke activiteiten geconfronteerd met UFO achtige verschijnselen en onverklaarbare lichtflitsen. Ik sluit niet uit dat hij ook hiermee mythische UFO memen wil verspreiden die op zich weer een eigen leven gaan leiden. Een jongen met een hoog IQ; intellectueel en vasthoudend.

Hoogst waarschijnlijk geen column die op een hartelijke ontvangst mag rekenen, maar wel eentje die een keer geconsumeerd moet worden omdat we ons (net als bij het UFO fenomeen) veel te snel in de luren laten leggen.

Hieronder een aantal links die je niet mag missen:

Het betreft vraaggesprekken met Lundberg en de adressen van z’n websites.

http://www.starstreamresearch.com/confessions.htm
http://www.paradigmjournal.com/artint.html
http://circlemakers.org
http://www.offkilter.co.uk

Slot statement: wanneer dur eentje is die onbedaarlijk onder de indruk is van de schoonheid van cropcircles, ben ik het wel.

Edoch: met je hoofd in de wolken bivakkeren, wil niet zeggen dat de beentjes van de vloer moeten.

Be alert en sluit niets uit.

Hartelijke groet,

Jan Blei


COLUMNS JAN BLEI

Pagina Laatst Toegevoegde Artikelen